Càng học, càng thấy mình trẻ ra

Sự học không bao giờ là kết thúc.

Công việc giảng dạy giúp tôi may mắn được gặp gỡ nhiều người. Rất nhiều trong số đó là những anh chị lớn tuổi hơn, thậm chí đôi khi đã có cuộc sống đủ đầy, sự nghiệp kinh doanh đáng ngưỡng mộ.

Một vài trong số họ tuy có chút ít “tự ti” vì mình lớn tuổi. Nhưng thực tế khi được tiếp xúc với họ, tôi lại thấy mình như được tiếp thêm rất nhiều năng lượng.

Dù lớn tuổi, nhưng cảm hứng họ mang đến thì tươi trẻ vô cùng.

Tôi nghĩ, tinh thần không ngừng học hỏi chính là bí mật đằng sau sự trẻ trung ấy.

Người xưa nói: “cầu tri bất túc”. Nghĩa rằng mưu cầu tri thức sẽ không bao giờ là đủ. Hành trình của tri thức là một con đường dài vô tận.

Nhưng khác với mưu cầu phú quý, mưu cầu danh vọng… mưu cầu tri thức tự thân nó đã là sự giải phóng. Nó đánh thức ta bởi sự tò mò, và nuôi dưỡng ta trong sự khám phá.

Dẫu rằng càng học, chúng ta càng thấy mình nhỏ bé, càng thấy khiêm nhường hơn trước đại dương bao la của sự hiểu biết. Con đường của tri thức mang lại cho linh hồn con người một sự thoả mãn vô cùng.

Tôi vẫn nhớ, lúc ông tôi còn sống, tôi từng tặng ông cuốn Sapiens của Yuval Noah Harrari bằng tiếng Anh. Một cuốn sách dày thông tin và không hề dễ đọc, kể cả bằng tiếng Việt. Nhưng chỉ mấy tuần sau gặp lại, ông tôi đã đọc hết. Thậm chí ông còn đánh dấu những đoạn hay, ghi chép lại phân tích của mình, và hào hứng thảo luận với tôi về nội dung cuốn sách mỗi lần tôi ghé thăm.

Khi đó ông tôi đã ngoài 90.

Về sau, tôi cứ nghĩ mãi về niềm vui của ông khi đó.

Tôi chỉ hy vọng rằng khi về già, tôi cũng vẫn tìm thấy được niềm mê say với kiến thức, và không ngừng học tập giống như vậy. Đó hẳn sẽ là một cuộc đời ý nghĩa.

Khái niệm về tư duy phát triển (growth mindset) như của nhà tâm lý Carol S. Dweck đã xây dựng, chính là chiếc động cơ của toàn bộ quá trình này. Tư duy phát triển không phải chỉ là để gồng mình qua khó khăn, mà nó còn là việc luôn biết nhìn lên, luôn hướng về phía trước, và luôn sẵn sàng tiếp nhận cái mới.

Khi chúng ta đặt mình vào tâm thế của một người học trò, cuộc đời sẽ giống như một giảng đường, thất bại sẽ giống như bài học, thành công sẽ giống như bằng khen.

Việc học giúp cho tâm can được mở mang, tâm trí được sáng suốt, tâm hồn được sống động, hiệu quả hơn bất kì điều gì.

“Tri dĩ dưỡng tâm” chính là như vậy. Có lẽ vì thế, mà càng học, con người ta càng trẻ ra.

Cosmic Writer